Wszyscy wiemy, że w życiu zdarzają się wypadki. Niektórym sytuacjom jesteśmy w stanie zapobiec, jednak część niepowodzeń jest zupełnie niezależna od nas. Natomiast tym, co możemy zrobić, jest ubezpieczenie się na wypadek różnorodnych problemów. Możemy wymienić wiele form zabezpieczenia, jak choćby ubezpieczenie zdrowotne, polisa na życie, OC i AC. Nieodłącznie wiążą się one z pojęciem ryzyka ubezpieczeniowego. Co to takiego i na co ma ono wpływ?
Na czym polega ryzyko ubezpieczeniowe?
Ryzyko ubezpieczeniowe to prawdopodobieństwo wystąpienia nieprzewidzianych i niepożądanych zdarzeń, które wymagają wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela. Obejmuje ono między innymi utratę dochodu lub zdrowia przez klienta, koszty jego leczenia medycznego i wypadki komunikacyjne. Aby dobrze zrozumieć wszystkie związane z tym procesem mechanizmy, należy przyjrzeć się procedurze ubezpieczeniowej.
Ubezpieczenie, czyli…
Ubezpieczenie to rodzaj umowy, którą zawieramy z firmą ubezpieczeniową. My, jako ubezpieczający, płacimy jej cyklicznie pewną kwotę, nazywaną składką. W zamian za to, w przypadku wystąpienia określonego zdarzenia, które zostało przewidziane w umowie, firma ubezpieczeniowa pokrywa nasze straty finansowe.
Od czego zależy wysokość składki? Największy wpływ mają na nią poniższe czynniki:
- wartość ubezpieczenia,
- rodzaj ubezpieczenia,
- ryzyko ubezpieczeniowe,
- ceny konkurencji,
- wiek i stan zdrowia klienta.
Oznacza to, że każdy rodzaj ubezpieczenia (pracownika, pacjenta, kierowcy etc.) wiąże się z innymi opłatami. Jednak rodzaj nie jest jedynym determinantem ich wysokości. Ogromną rolę odgrywa w tym przypadku właśnie ryzyko ubezpieczeniowe.
Ryzyko ubezpieczeniowe w praktyce
To właśnie na podstawie ryzyka ubezpieczeniowego wyznaczana jest wysokość składki. Ma ono również wpływ na szczegółowe warunki ubezpieczenia. Im wyższe ryzyko, tym wyższa składka ubezpieczeniowa, a także większa liczba wyłączeń i ograniczeń w stosownej umowie.
Jak wygląda to w praktyce? Przyjrzyjmy się kierowcom i zabezpieczeniom dotyczącym pojazdów. Jeśli kupujemy ubezpieczenie samochodu, płacimy składkę ubezpieczeniową. W zamian za to firma ubezpieczeniowa zobowiązuje się do pokrycia kosztów naprawy auta, gdy ulegnie ono wypadkowi lub zostanie skradzione. W ten sposób ubezpieczenie pomaga nam zminimalizować finansowe ryzyko związane z utratą samochodu lub jego uszkodzeniem. Możemy zatem powiedzieć, że ubezpieczający (osoba prywatna lub firma, która kupuje polisę ubezpieczeniową) płaci określoną składkę, aby przenieść ryzyko na ubezpieczyciela (firma ubezpieczeniowa). Ten natomiast zobowiązuje się do wypłaty odszkodowania w razie wystąpienia szkody.
Co składa się na ryzyko ubezpieczeniowe w przypadku polisy OC i AC? Z pewnością należy uwzględnić:
- wiek kierowcy i długość okresu, w którym posiada on prawo jazdy,
- historię wypadkową kierowcy,
- model pojazdu,
- rok produkcji pojazdu.
Zapewne wiesz, że młodzi kierowcy zazwyczaj płacą o wiele wyższe stawki ubezpieczeniowe, niż ich doświadczeni koledzy. Nie wspominając o osobach, które spowodowały w przeszłości wypadki drogowe. Te czynniki składają się właśnie na ryzyko ubezpieczeniowe.
Ryzyko ubezpieczeniowe – korzyści dla firm
Zastanawiasz się, dlaczego warunki niektórych firm ubezpieczeniowych pozostają tak rygorystyczne? I dlaczego niektórzy muszą płacić tak wysokie składki? Ryzyko ubezpieczeniowe stanowi dla firm formę zabezpieczenia. Oczywiście, nie możemy przewidzieć wszystkiego, dlatego wiek kierowcy i pojazdu nie zawsze stanowią najlepszy wyznacznik potencjalnych zdarzeń drogowych. Jednak dla ubezpieczycieli to właśnie te czynniki są podstawą wszelkich oszacowań.
Rodzaje ryzyka
Warto dodać, że ryzyko może przybierać różne formy. Ryzyko ubezpieczeniowe dotyczy wyłącznie tzw. czystego ryzyka, czyli sytuacji losowych. Nie uwzględnia ono natomiast ryzyka świadomego, którym mogą być chociażby niepewne inwestycje.
Czy można zmniejszyć ryzyko ubezpieczeniowe?
Przede wszystkim warto mieć na uwadze, że poziom ryzyka ubezpieczeniowego ulega zmianom w zależności od wielu czynników. Na polisę dotyczącą zdrowia ma wpływ stan naszego organizmu i wiek pacjenta. Na ubezpieczenie samochodu – wszystkie wyżej wymienione czynniki, takie jak specyfikacja techniczna pojazdu i doświadczenie kierowcy. W obliczu wysokich składek wiele osób zadaje sobie jednak pytanie, czy istnieją sposoby na to, aby zmniejszyć ryzyko ubezpieczeniowe, a tym samym – opłaty?
Ponownie – zależy to od naszej indywidualnej sytuacji i rodzaju polisy. Na przykład składki ubezpieczeń OC i AC zmniejszą się, jeśli jako kierowca zdobędziesz doświadczenie i nie spowodujesz kolizji. Wówczas sposobem na zmniejszenie ryzyka ubezpieczeniowego stanie się po prostu odłożenie w czasie decyzji o kupnie własnego pojazdu. Jednak jeśli chcesz wykupić polisę na życie, mechanizm zadziała odwrotnie – im jesteś starszy, tym składka będzie wyższa.
Kto zajmuje się szacowaniem ryzyka?
Większość firm ubezpieczeniowych zatrudnia w tym celu własnych specjalistów – aktuariuszy. Ich profesja polega nie tylko na wyliczaniu omawianego ryzyka, ale także na szacowaniu wartości poszczególnych inwestycji i projektów finansowych. Aby określić stopień ryzyka ubezpieczeniowego, aktuariusz przeprowadza dokładną analizę indywidualnej sytuacji każdego z klientów.
