Wprowadzenie euro w Polsce wzbudza wiele kontrowersji. Zwolennicy podkreślają, że takie rozwiązanie pozwala obniżyć koszty transakcyjne i ułatwia rozliczenia. Ponadto przyjęcie wspólnej waluty niweluje ryzyko kursowe i zachęca przedsiębiorców do inwestycji. Z drugiej strony przeciwnicy twierdzą, że mogłoby to zagrozić płynności kursu walutowego, który w czasach kryzysu pomaga ustabilizować sytuację. Dodatkowo wskazują oni na wysokie koszty przystąpienia do strefy walutowej.
Czy Polska wejdzie do strefy euro?
Polska, wstępując do UE, musiała podpisać traktat akcesyjny, na mocy którego zobowiązała się do przyjęcia euro. Każde państwo członkowskie jest objęte derogacją, co oznacza, że może ono przełożyć wprowadzenie wspólnej waluty. Warto zauważyć, że nie wskazano konkretnego terminu. Traktat zaakceptowali zarówno politycy, jak i obywatele.
Aby członek UE mógł przyjąć euro, musi spełnić cztery warunki:
- stabilny kurs walutowy,
- długotrwała równowaga finansów publicznych,
- stabilność cen,
- stabilne długoterminowe stopy procentowe.
Niewypełnienie tych warunków może zachwiać strefą euro. Ekonomiści podkreślają, że Polska jest daleka od spełnienia wspomnianych kryteriów.
Czy nastąpi zmiana waluty w Polsce na euro?
Kiedy Polska przyjmie euro? Nasz kraj jest jednym z ostatnich członków UE, który nie przyjął wspólnej waluty. Z badań przeprowadzonych przez ogólnopolski dziennik ekonomiczno-prawny „Rzeczpospolita” wynika, że ponad 50% ekonomistów domaga się ustalenia daty przyjęcia euro (do 2030 r.), a następnie podjęcia stosownego przygotowania przez Polskę.
Należy zaznaczyć, że wiązałoby się to ze sporymi kosztami dla NBP, administracji publicznej, bankowości i przedsiębiorców. Aby zminimalizować negatywne skutki wejścia do strefy euro, Polska powinna się do tego odpowiednio przygotować. W przeciwnym razie mogłoby to doprowadzić do nieuczciwych praktyk cenowych, czy ustalenia niewłaściwego kursu wymiany walut.
Inflacja Euro a Złotówki
Nominalny kurs walutowy EUR/PLN osiągnął najniższy poziom od 9 miesięcy, co i tak w niewielkim stopniu odzwierciedla wartość wspólnej waluty UE. Realny kurs wymiany walut jest najniższy od 2011 r. Złoty umocnił się względem euro i dolara. Należy zaznaczyć, że wybuch pandemii okazał się punktem zwrotnym dla inflacji w Polsce i Eurolandzie. Od tego czasu wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych zaczęły się coraz bardziej rozjeżdżać. Od 2021 r. inflacja w Polsce jest notorycznie wyższa od tej panującej w strefie euro.
Zgodnie z teorią ekonomii wspomniana nadwyżka powinna przyczynić się do osłabienia złotego, co można było zaobserwować do września 2023 r. Ostatnie miesiące zachwiały jednak równowagę między realnym kursem związanym z inflacją a nominalnym umocnieniem euro. W konsekwencji doszło do załamania realnego kursu EUR/PLN.
Sprawdź też: Inflacja – przyczyny i skutki
Wielkość polskiej gospodarki w porównaniu do państw strefy Euro
Dane Eurostatu pokazują, że polska gospodarka zajmuje czwarte miejsce pod względem wielkości wśród wszystkich państw UE.
Specjaliści radzą, aby przyjrzeć się sytuacji Litwy, Słowacji, Estonii i Litwy po przyjęciu euro. Wspomniane kraje mają podobną historię gospodarczą, co Polska, przy czym należy podkreślić, że nasza gospodarka jest większa. Skutki wejścia do unii walutowej były umiarkowanie pozytywne, najbardziej zyskała Estonia.
Jak wejście do strefy Euro wpłynęłoby na polską gospodarkę?
Ekonomiści twierdzą, że wejście do strefy euro wpłynęłoby pozytywnie na polską gospodarkę. Ponadto wzmocniłoby naszą pozycję w UE, a także zagwarantowałoby udział w podejmowaniu decyzji dotyczących budowy jednolitego rynku, uchwalania budżetu, czy polityki energetycznej.
Przystąpienie do strefy euro wyeliminowałoby ryzyko kursowe. Oprócz tego przyczyniłoby się do obniżenia stóp procentowych, a także doprowadziłoby do wzrostu konsumpcji i obrotów towarowych handlu zagranicznego. Mogłoby również stworzyć sprzyjające warunki inwestycyjne. Przystąpienie do strefy euro wpłynęłoby pozytywnie na wiarygodność Polski, z drugiej strony wymagałoby prowadzenia ostrożnej polityki nadzorczej i fiskalnej.
Wielu specjalistów podkreśla, że brak euro może generować straty dla Polski na poziomie 2,5-7,5% PKB. Należy zaznaczyć, że nasz kraj zobowiązał się do przyjęcia waluty w momencie przystąpienia do UE. Od tego czasu minęło prawie 20 lat, a Polska nadal nie zdecydowała się na zastąpienie złotówki euro. Eksperci twierdzą, że kraj, który nie przystąpi do unii walutowej, nie uczestniczy w posiedzeniach ministrów finansów. To oznacza, że nie będzie miał wpływu na decyzje w sprawie budżetu.
Przeczytaj także: Wzrost gospodarki Polski – wyzwania i perspektywy
Przeciwnicy sugerują, że Polska straciłaby wtedy część suwerenności. Nasza polityka monetarna byłaby monitorowana przez Europejski Bank Centralny, w konsekwencji nie moglibyśmy samodzielnie reagować na kryzysy walutowe.
Czy Polacy chcą Euro w Polsce?
Z badań przeprowadzonych przez IBRiS na zlecenie Radia Zet wynika, że większość Polaków nie chce, żeby Polska przyjęła euro. Takie zdanie podzielają przede wszystkim mieszkańcy wsi i małych miast. W takiej grupie znajdują się także wyborcy Zjednoczonej Prawicy. Sondaż pokazuje, że 14,4% ankietowanych jest przekonanych, że takie rozwiązanie jest dobre, a 9,8% respondentów odpowiedziało – „raczej się zgadzam”.
