Przemysł zaawansowanej technologii jest związany z trzecią rewolucją przemysłową, zapoczątkowaną przez częściową automatyzację produkcji. Do najważniejszych osiągnięć naukowo-technicznych zaliczamy światłowody, półprzewodniki, tranzystory i energię atomową. Przemysł high tech napędza rozwój gospodarczy wielu państw, w szczególności wysoko rozwiniętych. Doskonale odzwierciedla on specyfikę zmian struktury gałęziowej przemysłu. Warto wspomnieć o istotnym wpływie na gospodarkę globalną, dostarcza bowiem innowacyjne materiały, produkty i rozwiązania technologiczne.
Przemysł zaawansowanej technologii – czym jest?
Przemysł high tech wykorzystuje najnowsze osiągnięcia techniczne, naukowe i technologiczne do produkcji towarów. Przyczynia się do rozwoju sektora kosmicznego i elektroniki użytkowej. Dodatkowo pobudza on rozwój przemysłu zbrojeniowego, transportowego i chemicznego.
Jakie korzyści płyną z rozwoju przemysłu zaawansowanej technologii? Dostarcza nowoczesnych rozwiązań, które wspierają sektor rolniczy i usługowy. Z badań wynika, że nadal pracuje w nim mniej osób niż w innych krajach UE, zwłaszcza w Irlandii, Szwecji, Finlandii, Norwegii i Danii. Niski odsetek zatrudnienia w przemyśle high tech przekłada się na niewielki udział innowacyjnych produktów w strukturze towarowej handlu zagranicznego. Eksperci zaznaczają jednak, że wartość eksportowanych towarów high tech dynamicznie wzrasta.
Przemysł zaawansowanej technologii w Polsce – rozwój
Jakie czynniki wpływają na lokalizację firm wysokich technologii w Polsce? Przede wszystkim bierze się pod uwagę:
- kwalifikacje siły roboczej,
- niskie koszty pracy w fazie produkcji masowej,
- zaplecze naukowo-techniczne,
- dobrze rozwinięta infrastruktura komunikacyjna,
- nakłady finansowe.
Rozwojowi przemysłu wysokiej technologii towarzyszy tworzenie się technopolii, czyli miast lub obszarów, w których powstają parki naukowo-technologiczne. Doskonałym przykładem jest Dolina Krzemowa, położona w amerykańskim stanie Kalifornia. To właśnie tutaj swoje oddziały ma eBay, Google, Facebook, Apple Inc., PayPal, czy Adobe. Wielka Brytania może pochwalić się Korytarzem M4 (główny węzeł firm high-tech, takich jak Panasonic, LG, Symantec, SEP, Dell i Huawei) i Silicon Glen, z kolei w Niemczech powstała Silicon Bawaria.
W Polsce również rozwijają się technopolis, chociaż na mniejszą skalę. Wśród nich wymienia się:
- Łódzki Regionalny Park Naukowo-Technologiczny,
- Krakowski Park Technologiczny,
- Poznański Park Technologiczny.
- Dolina Lotnicza w południowo-wschodniej Polsce.
Przemysł high tech w Polsce – przykłady
Polska staje się coraz bardziej konkurencyjna na rynku międzynarodowym, należy jednak podkreślić, że dynamika rozwoju przemysłu zaawansowanej technologii jest zróżnicowana przestrzennie. W Polsce B (wschodnia część kraju) jest odnotowywany najniższy udział przemysłu high-tech. W rankingu agencji Bloomberg z 2020 r. nasz kraj zajął 22 miejsce (na 60), wyprzedzając Kanadę i Włochy. Polska jest atrakcyjnym partnerem dla międzynarodowych przedsiębiorstw, które zakładają tutaj centra naukowo-badawcze. Doskonałym przykładem jest Intel, Google, czy Samsung.
Nasz kraj odgrywa ważną rolę na rynku weterynaryjnym, biotechnologii i chemikaliów stosowanych w urządzeniach elektronicznych. Polski przemysł wysokiej technologii jest silnie związany z kapitałem zagranicznym. Dotyczy to w szczególności firm działających w branży lotniczej i elektronicznej. Często przyjmują one postać spółek z kapitałem zagranicznym. Z drugiej strony pozwala to na transfer najnowszych technologii.
Obecnie Polska podejmuje wiele inicjatyw wspierających przemysł zaawansowanej technologii. Jedna z nich zakłada tworzenie i rozbudowę centrów badawczo-rozwojowych. Eksperci zakładają, że wypracowane w nich rozwiązania będzie można wykorzystać w innych gałęziach przemysłu: motoryzacyjnej, lotniczej, biochemicznej, farmaceutycznej, informatycznej, telekomunikacyjnej, budowlanej i elektronicznej. Najwyższy wskaźnik zatrudnienia w obszarze B+R występuje w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Katowicach, Lublinie, Łodzi i Trójmieście. Firmy działające w ramach centrów badawczo-rozwojowych zazwyczaj współpracują z uczelniami i innymi jednostkami naukowymi.
Firmy wysokich technologii w Polsce
Warto również wspomnieć o największych firmach wysokiej technologii w Polsce. Możemy do nich zaliczyć:
- Asseco Poland (IT),
- Celon Pharma S.A. (przedsiębiorstwo farmaceutyczne),
- Easy Robot (producent cel spawalniczych i robotów przemysłowych),
- Grupa Kapitałowa CD Project (wydawca i producent gier komputerowych),
- Nethone (oprogramowanie),
- Telmedicin (ochrona zdrowia i nauki medyczne),
- Synerise (oprogramowanie),
- Pratt & Whitney Rzeszów S.A. (producent silników do śmigłowców, samolotów wojskowych i pasażerskich).
Przemysł zaawansowanej technologii a przemysł tradycyjny
Czym charakteryzuje się przemysł wysokiej technologii? Wspomniany sektor wyróżnia się wysoką rentownością i wydajnością pracy, krótkim cyklem życia produktu i dużymi nakładami kapitałowymi. Ponadto cechuje go niska energochłonność i materiałochłonność, co czyni go przyjaznym dla środowiska. Wymaga przeprowadzania kosztownych badań marketingowych i naukowych. Należy zaznaczyć, że pozwala on osiągnąć szybszy zysk niż przemysł tradycyjny. Procesy produkcyjne bazują na automatyzacji i komputeryzacji.
Do przemysłu high-tech możemy zaliczyć elektrotechnikę, elektronikę, optykę i produkty chemiczne bazujące na biotechnologii. Duży nacisk kładzie się również na nanotechnologię, technologię kosmiczną i lotniczą. Aby osiągnąć sukces, przedsiębiorcy powinni na bieżąco modernizować linie produkcyjne. Warto zauważyć, że w branży działają prężnie zarówno korporacje międzynarodowe, jak i małe firmy.
