Fundusz Pracy to jeden z obowiązkowych składników kosztów zatrudnienia, o którym często się mówi, ale nie zawsze do końca wiadomo, jak działa i kogo dotyczy. Choć dla wielu przedsiębiorców i pracowników jest to jedynie kolejna pozycja na liście zobowiązań, to w rzeczywistości pełni on kluczową rolę w systemie wsparcia rynku pracy. Finansuje m.in. zasiłki dla bezrobotnych, programy aktywizacyjne czy szkolenia zawodowe.
Fundusz Pracy — co to?
Koszt pracodawcy a wynagrodzenie pracownika to nie tylko pensja brutto, ale także szereg dodatkowych składek, w tym obowiązkowa wpłata na Fundusz Pracy. Jest to państwowy fundusz celowy, który finansuje działania związane z przeciwdziałaniem bezrobociu i aktywizacją zawodową.
Środki z Funduszu Pracy trafiają m.in. na zasiłki dla osób bezrobotnych, dofinansowanie kursów zawodowych czy wsparcie programów stażowych. Składka na FP wynosi 2,45% podstawy wymiaru i jest opłacana przez pracodawcę, co oznacza, że nie pomniejsza pensji brutto pracownika, ale zwiększa całkowity koszt jego zatrudnienia.
Fundusz Pracy — na co jest przeznaczony?
Środki zgromadzone w Funduszu Pracy mają na celu przede wszystkim wsparcie rynku pracy i przeciwdziałanie bezrobociu. Finansowane są z niego zasiłki dla bezrobotnych, ale także programy aktywizacyjne, szkolenia zawodowe czy staże dla osób poszukujących pracy. Fundusz pokrywa również koszty refundacji składek na ubezpieczenia społeczne dla pracodawców zatrudniających osoby bezrobotne oraz wspiera programy dofinansowania nowych miejsc pracy. Część środków przeznaczana jest także na rozwój instytucji rynku pracy, takich jak urzędy pracy, które realizują politykę zatrudnienia w Polsce.
Fundusz Pracy odgrywa również istotną rolę w finansowaniu instrumentów wspierających mobilność zawodową, takich jak dodatki relokacyjne czy środki na podjęcie działalności gospodarczej przez osoby bezrobotne. Ponadto może być wykorzystywany do dofinansowania wynagrodzeń w ramach programów skierowanych do osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy, np. osób po 50. roku życia czy absolwentów bez doświadczenia zawodowego. Dzięki temu Fundusz nie tylko zabezpiecza osoby pozostające bez zatrudnienia, ale także wspomaga ich powrót na rynek pracy.
Ile wynosi składka na Fundusz Pracy?
Składka na Fundusz Pracy wynosi 2,45% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Obowiązek jej opłacania spoczywa na pracodawcach oraz innych podmiotach zatrudniających osoby na podstawie umowy o pracę czy umowy zlecenia, jeśli ich podstawa wymiaru składek wynosi co najmniej minimalne wynagrodzenie. Warto podkreślić, że składka na Fundusz Pracy nie jest potrącana z wynagrodzenia pracownika – w całości pokrywa ją pracodawca jako dodatkowy koszt zatrudnienia.
Składka nie jest naliczana w przypadku pracowników, którzy ukończyli 55 lat (kobiety) lub 60 lat (mężczyźni), pod warunkiem że pozostają w stosunku pracy. Zwolnieni z opłacania składki są także pracodawcy zatrudniający młodocianych w celu przygotowania zawodowego oraz firmy korzystające z niektórych form wsparcia w ramach pomocy de minimis.
Składka na Fundusz Pracy — kto płaci?
Obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy spoczywa na pracodawcach oraz zleceniodawcach, którzy zatrudniają osoby podlegające obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym. Dotyczy to zarówno umów o pracę, jak i umów zlecenia, o ile podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynosi co najmniej tyle, ile minimalne wynagrodzenie za pracę.
Składkę muszą odprowadzać m.in. firmy, instytucje publiczne, organizacje pozarządowe, a także osoby prowadzące działalność gospodarczą, które zatrudniają pracowników. Nie płacą jej natomiast osoby samozatrudnione, jeśli nie zatrudniają innych osób. Zwolnieni z tego obowiązku są również pracodawcy zatrudniający młodocianych w ramach przygotowania zawodowego oraz przedsiębiorcy korzystający ze zwolnień wynikających z przepisów o pomocy de minimis.
Za kogo opłacane są składki na Fundusz Pracy?
Składki na Fundusz Pracy są opłacane za osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, a także za osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia, jeśli podlegają one obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Pracodawca odprowadza składki na Fundusz Pracy za każdego pracownika, którego podstawa wymiaru składek wynosi co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Dotyczy to zarówno osób pełnoetatowych, jak i zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin.
Ponadto składki są opłacane za osoby, które są na urlopie wychowawczym, chorobowym czy macierzyńskim, pod warunkiem że pozostają w stosunku pracy. Składki na Fundusz Pracy nie są natomiast opłacane za osoby, które ukończyły 60. rok życia (mężczyźni) lub 55. rok życia (kobiety), o ile nie są to osoby, które pracują na podstawie umowy o pracę. Zwolnienia dotyczą także niektórych grup, takich jak osoby pracujące w ramach umowy o pracę w zawodach, które zostały objęte szczególnymi regulacjami.
Kiedy nie trzeba opłacać składki na Fundusz Pracy?
Zgodnie z przepisami obowiązującymi w Polsce, istnieje kilka sytuacji, w których pracodawcy są zwolnieni z obowiązku opłacania składki na Fundusz Pracy. Przede wszystkim, składki nie muszą być odprowadzane za osoby, które ukończyły 60. rok życia (mężczyźni) lub 55. rok życia (kobiety) i pozostają w stosunku pracy. Dotyczy to również osób, które są zatrudnione na umowę o pracę, ale spełniają ten warunek wiekowy.
Kolejnym przypadkiem, w którym składki na Fundusz Pracy nie są wymagane, jest zatrudnianie młodocianych w celu przygotowania zawodowego. W takim przypadku pracodawca nie ponosi kosztów składki na FP za młodocianych pracowników.
Zwolnienie z obowiązku opłacania składek dotyczy także osób zatrudnionych w ramach umowy o pracę, które są jednocześnie beneficjentami pomocy publicznej, np. w formie pomocy de minimis. Pracodawcy, którzy korzystają z takich form wsparcia, mogą liczyć na zwolnienie z obowiązku odprowadzania składki na Fundusz Pracy w określonych warunkach.
Warto także pamiętać, że składka nie jest naliczana w przypadku osób samozatrudnionych, które nie zatrudniają innych pracowników, ani osób, które nie są objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi.
