Co to jest crowdfunding i o czym warto pamiętać? 

Od innowacyjnych startupów, przez przedsięwzięcia artystyczne, po kampanie charytatywne – crowdfunding daje możliwość zdobycia kapitału od szerokiej grupy ludzi, często przez internetowe platformy. Dzięki temu osoby prywatne, małe firmy i organizacje mogą realizować swoje pomysły bez konieczności sięgania po tradycyjne źródła finansowania, takie jak kredyty bankowe czy inwestycje od dużych podmiotów. W artykule omówimy, Czym dokładnie jest crowdfunding? Poznaj jego historię oraz różne modele finansowania. 

Crowdfunding – co to jest?

Crowdfunding, czyli finansowanie społecznościowe, to metoda pozyskiwania środków na realizację różnego rodzaju projektów poprzez bezpośrednie wsparcie od szerokiej grupy ludzi. W praktyce oznacza to, że osoby prywatne, przedsiębiorcy, organizacje charytatywne czy instytucje publiczne mogą zbierać fundusze na swoje inicjatywy za pośrednictwem specjalnych platform internetowych. To proces, w którym inwestorami nie są duże korporacje czy instytucje finansowe, lecz zwykli ludzie, którzy decydują się wesprzeć projekt, wierząc w jego potencjał lub identyfikując się z jego ideą.

Crowdfunding funkcjonuje najczęściej na zasadzie “wszystko albo nic”. Oznacza to, że projekt musi zebrać pełną, z góry określoną kwotę, aby organizator mógł otrzymać fundusze. W przeciwnym razie pieniądze są zwracane wspierającym. Istnieją jednak inne modele, które pozwalają twórcom zachować zgromadzone środki, nawet jeśli nie uda im się osiągnąć pełnego celu.

Popularność crowdfundingu wynika z jego demokratycznego charakteru, który umożliwia osobom i firmom realizację pomysłów bez konieczności korzystania z tradycyjnych form finansowania, takich jak kredyty bankowe czy poszukiwanie inwestorów. Zastanawiasz się skąd wziąć pieniądze na biznes?  Dzięki crowdfundingowi małe przedsiębiorstwa, startupy, organizacje non-profit, artyści czy wynalazcy mają szansę na zrealizowanie swoich pomysłów.

Jaka jest historia crowdfundingu?

Crowdfunding, choć w swojej nowoczesnej formie opiera się na technologii internetowej, ma swoje korzenie w działaniach finansowania społecznościowego, które istniały na długo przed erą internetu. Przykładem jednego z pierwszych projektów, który można uznać za formę crowdfundingu, jest zebranie funduszy na budowę podstawy Statuy Wolności w 1885 roku. Wówczas amerykański dziennikarz Joseph Pulitzer zorganizował kampanię, w której udało się zgromadzić pieniądze na podstawę pomnika, co zostało osiągnięte dzięki datkom od tysięcy obywateli.

Nowoczesny crowdfunding zaczął się rozwijać wraz z rozwojem internetu. Pierwsze platformy crowdfundingowe pojawiły się na początku XXI wieku. Platforma ArtistShare, założona w 2001 roku, była jedną z pierwszych, która umożliwiła artystom zbieranie funduszy od swoich fanów na tworzenie muzyki. Z czasem pojawiły się kolejne platformy, takie jak Kickstarter, Indiegogo czy GoFundMe, które zaczęły wspierać różne rodzaje projektów – od wynalazków technologicznych, przez projekty artystyczne, po kampanie charytatywne.

W Polsce crowdfunding stał się popularny stosunkowo późno, jednak obecnie dynamicznie się rozwija. Platformy takie jak PolakPotrafi, Wspieram.to czy Zrzutka.pl umożliwiają Polakom finansowanie różnorodnych inicjatyw. 

Jakie są rodzaje crowdfundingu?

Crowdfunding nie jest jednolitym zjawiskiem – można go podzielić na kilka różnych modeli, w zależności od tego, co wspierający otrzymują w zamian za swoje wsparcie. Główne rodzaje crowdfundingu to:

• Crowdfunding oparty na nagrodach (Reward-based crowdfunding)
  W tym modelu wspierający otrzymują nagrody, które mogą mieć różną formę, w zależności od wielkości wsparcia finansowego. Nagrody te często są bezpośrednio związane z projektem, np. mogą to być produkty, które są wynikiem kampanii crowdfundingowej. Przykładowo, osoba wspierająca nową grę planszową może otrzymać jej egzemplarz jako nagrodę.
• Crowdfunding udziałowy (Equity crowdfunding)
  Ten model jest podobny do inwestowania na giełdzie. W zamian za wsparcie finansowe inwestorzy otrzymują udziały w firmie, co oznacza, że stają się jej współwłaścicielami. Crowdfunding udziałowy jest często wykorzystywany przez startupy, które poszukują kapitału na rozwój działalności.
• Crowdfunding donacyjny (Donation-based crowdfunding)
  W tym modelu wspierający przekazują środki bez oczekiwania na jakąkolwiek formę zwrotu lub nagrody. Crowdfunding donacyjny jest najczęściej stosowany w kampaniach charytatywnych, gdzie środki zbierane są na cele społeczne, zdrowotne czy ekologiczne.

Crowdfunding – szanse i zagrożenia

Crowdfunding jest atrakcyjną alternatywą dla tradycyjnych form finansowania, ale niesie za sobą zarówno szanse, jak i zagrożenia.

Jakie są szanse crowdfundingu? 

1. Dostęp do kapitału – crowdfunding daje możliwość uzyskania środków na realizację projektów bez konieczności zaciągania kredytów lub rezygnacji z kontroli nad firmą poprzez sprzedaż udziałów.
2. Budowanie społeczności – dzięki crowdfundingowi twórcy mogą zbudować lojalną grupę osób wspierających ich projekt już na wczesnym etapie. Te osoby nie tylko finansują projekt, ale często stają się jego ambasadorami, promując go w swoich kręgach.
3. Weryfikacja pomysłu – kampania crowdfundingowa jest doskonałą metodą na sprawdzenie, czy projekt wzbudza zainteresowanie. Jeśli uda się zebrać fundusze, jest to znak, że pomysł ma potencjał rynkowy.
4. Elastyczność – crowdfunding pozwala na finansowanie różnorodnych projektów, od artystycznych po technologiczne, i można go dostosować do indywidualnych potrzeb twórcy.

Jakie są zagrożenia crowdfundingu? 

1. Niepowodzenie kampanii – crowdfunding wymaga solidnej strategii marketingowej. Nie wszystkie projekty odnoszą sukces, co może być rozczarowaniem dla twórcy i wspierających. Brak sukcesu może również wpłynąć negatywnie na reputację marki.
2. Ryzyko finansowe – dla wspierających crowdfunding niesie ryzyko straty zainwestowanych środków, zwłaszcza w przypadku crowdfundingu udziałowego i pożyczkowego, gdzie inwestorzy mogą stracić swoje pieniądze, jeśli projekt nie odniesie sukcesu.
3. Brak kontroli nad rozwojem projektu – w przypadku dużej liczby małych inwestorów może pojawić się problem z zarządzaniem oczekiwaniami i zapewnieniem, że projekt rozwija się zgodnie z pierwotnymi założeniami.
4. Złożoność prawna – w zależności od modelu crowdfundingu, różne przepisy prawne mogą wpływać na organizację kampanii, zwłaszcza w przypadku crowdfundingu udziałowego, który podlega regulacjom rynków finansowych.

Crowdfunding – czy warto?

Crowdfunding to skuteczny sposób na finansowanie projektów, który warto rozważyć, zwłaszcza jeśli brakuje tradycyjnych możliwości finansowania. Jest szczególnie korzystny dla startupów, artystów, wynalazców oraz organizacji charytatywnych, które mogą w ten sposób zebrać fundusze i zbudować lojalną społeczność wspierającą. Jednak warto pamiętać o zagrożeniach, takich jak ryzyko niepowodzenia kampanii, złożoność prawna oraz ryzyko finansowe dla inwestorów.

Decyzja o wyborze crowdfundingu jako metody finansowania powinna być dobrze przemyślana, a sam proces wymaga odpowiedniego przygotowania, od opracowania solidnej strategii marketingowej, po prawidłową komunikację z inwestorami.