Jak sieci VPN w ogóle działają? Czy są bezpieczne? Dlaczego są takie popularne? Czy na pewno mogę nimi chronić moje IP? Czy są one darmowe? Tego wszystkiego dowiesz się, czytając poniższy artykuł.

Czym jest VPN?

VPN, czyli wirtualna sieć prywatna (ang. vritual private network), to technologia, która pozwala na ochronę naszego połączenia z Internetem. Dzieje się tak poprzez stworzenie tunelu pomiędzy nadawcą i odbiorcą połączenia. Dzięki temu przesyłane między nimi dane nie są dostępne na wyciągnięcie ręki dla innych użytkowników sieci. Ważny aspekt działania sieci VPN jest ukryty w jej pierwszym członie – wirtualna. Oznacza on, że nie istnieje ona fizycznie. Jest jedynie cyfrowym konstruktem, który funkcjonuje wyłącznie w cyberprzestrzeni. Dzięki temu z wirtualnych sieci prywatnych można korzystać na całym świecie, za pośrednictwem Internetu.

Wzrastająca popularność

W ciągu ostatnich kilku lat, z każdym mijającym miesiącem, sieci VPN szturmem podbijają rynek cyberbezpieczeństwa. Bez wątpienia jest to spowodowane głównie zjawiskiem przenoszenia się naszego codziennego życia do cyberprzestrzeni. Praca – zwłaszcza zdalna, nauka, zakupy czy rozrywka to jedynie kilka elementów naszej codzienności, które już nierozerwalnie powiązane są z siecią. W pogoni za wygodą i efektywnością Internet już na stałe zadomowił się w praktycznie każdym aspekcie życia, tworząc tak zwany Internet rzeczy (ang. Internet of Things, skr. IoT). To właśnie on wyznacza dziś trendy nie tylko w branży cyfryzacji, ale również poza nią.

Jednak zmiany związane z tym procesem dotykają nas nie tylko na poziomie usług i wygody. W tyle nie zostaje również przestępczy półświatek. Cyberprzestępstwa w postaci włamań… to codzienność. Wystarczy porównać statystyki udostępniane przez polską Policję i CERT. Według oficjalnych danych, w roku 2022 Policja wszczęła ponad 86 tysięcy postępowań w sprawie przestępstw. W tym samym roku CERT obsłużył 39 tysięcy incydentów. Nikogo nie powinno więc dziwić zwiększone zainteresowanie usługami z zakresu cyberbezpieczeństwa.

Kiedyś rynek ten był zarezerwowany niemalże wyłącznie dla programów antywirusowych. Dziś jednak ten stan rzeczy uległ nieodwracalnej zmianie. Wraz z coraz częściej następującą migracją danych do środowisk chmurowych, na fizycznych nośnikach znajduje się coraz mniej danych. A to one cieszą się największym zainteresowaniem ze strony cyberprzestępców. Dlatego też zmienili oni taktykę i częściej starają się oni przechwytywać dane podczas ich przesyłania. W odpowiedzi na to posunięcie użytkownicy zaczęli chętniej inwestować w ochronę w postaci sieci VPN.

Największe zalety sieci VPN

Coraz więcej mówi się o korzystaniu z wirtualnych sieci prywatnych w celu omijania blokad lokalizacyjnych. Nie można mieć jednak wątpliwości, że ich głównym zastosowaniem jest zwiększenie bezpieczeństwa. Jak wspomnieliśmy na początku, komunikacja z Internetem przebiegająca przez sieć VPN korzysta z tuneli. Umożliwia to szyfrowanie przesyłanych przez niego danych, zapewniając w ten sposób niezwykle wysoki poziom bezpieczeństwa. Aktualnie większość komercyjnych sieci VPN korzysta z technologii szyfrowania, które praktycznie uniemożliwiają osobom trzecim uzyskanie do nich dostępu. No chyba że miałyby one co najmniej kilkadziesiąt lat na złamanie pojedynczego szyfru…

Kolejnym kluczowym aspektem jest ochrona adresu IP. To właśnie dzięki tej funkcji, korzystając z wirtualnych sieci prywatnych, jesteśmy w stanie omijać blokady lokalizacyjne, którymi objęte są niektóre usługi i serwisy. Jest to jednak tylko jedna z wielu możliwości zastosowania anonimizowania adresu IP. Znacznie ważniejsze są tutaj kwestie bezpieczeństwa. Ukrywając swój adres IP, wynosimy swoje bezpieczeństwo na kolejny poziom. Utrudniamy przestępczą działalność hakerów na jeszcze wyższym szczeblu. Adres IP jest kluczową informacją dla cyberprzestępców. Uzyskanie go otwiera im zupełnie nowy wachlarz szkodliwych możliwości. Nic więc dziwnego, że ostatnimi czasy sieci VPN zyskują na popularności.

Jednym z ważniejszych zastosowań wirtualnych sieci prywatnych jest umożliwianie bezpiecznego zdalnego dostępu do dokumentów. Jest to wyjątkowo przydatne, gdy współpracujące ze sobą osoby lub zespoły są rozproszone. Zapewniając połączenie poprzez szyfrowane tunele, pracodawcy zyskują pewność, że wszystkie przesyłane dane firmy są zaszyfrowane i bezpieczne.

Co warto wziąć pod uwagę przed zdecydowaniem się na korzystanie z sieci VPN?

Jedną z największych i najczęściej wymienianych wad w kontekście wirtualnych sieci prywatnych jest wolniejsze połączenie z Internetem. Dzieje się tak na skutek powstania swego rodzaju wąskiego gardła w postaci tunelu oraz dodatkowego obwarowania go szyfrowaniem. Przy szybkich, szerokopasmowych połączeniach najczęściej jest to problem pomijalny. Dla wielu użytkowników jednak, zwłaszcza mobilnych, jest to kwestia, którą warto rozważyć przed wykupieniem dostępu do wirtualnych sieci prywatnych.

Wielu przedsiębiorcom wykupienie dostępu do sieci VPN może kojarzyć się z niepotrzebnym wydatkiem. Oczywiście, na rynku nie brakuje też darmowych rozwiązań, jednak najczęściej cechuje je brak transparentności świadczonych usług. Z reguły mogą pochwalić się nią tylko duże, szanowane na rynku przedsiębiorstwa. W końcu w życiu nie ma nic za darmo. Dlatego jeśli wykorzystywany przez nas VPN reklamuje się jako darmowy, gdzieś musi kryć się jakiś haczyk. Najczęściej jest to brak respektowania zasad przechowywania danych konsumenta – tak zwanej polityki bez logów (ang. no log policy). Ona sama z resztą jest kolejną z wad wymienianą przez sceptyków sieci VPN. Wiele osób po prostu nie ufa żadnym usługodawcom. Ani tym mniejszym, ani tym większym.

Podsumowanie

Zachowując obiektywność, ciężko dojść do wniosków, według których wirtualne sieci prywatne nie byłyby potrzebne, albo przynajmniej przydatne w jakimkolwiek przedsiębiorstwie. Faktycznym, i praktycznym, utrudnieniem w podjęciu decyzji może okazać się jednak ich cena oraz wpływ na prędkość przesyłu danych. Konflikt prędkości i bezpieczeństwa jest raczej dość łatwy do rozstrzygnięcia. Jednak dodatkowe koszty przedsiębiorstwa to osobna kwestia. Jeśli uważasz, że sieć VPN to zbyt duży wydatek, warto porównać go z kosztami, które ponosi się na skutek cyberwłamania. Często kwoty te mogą przekraczać dziesiątki tysięcy złotych. Koszt wykupienia sieci VPN dla całego miejsca pracy stanowi zaledwie ich ułamek. Z tego względu, jeśli tylko bezpieczeństwo Twojej firmy nie jest Ci obojętne, zainwestuj w jej cyberochronę jak najszybciej. Najlepiej zrobić to, zaczynając od sieci VPN. Zwłaszcza jeśli Twoi współpracownicy wykonują swoje zadania zdalnie. W dzisiejszych czasach taka ochrona może okazać się bardziej potrzebna niż kiedykolwiek wcześniej.