Holding jest specyficzną formą współpracy gospodarczej, na którą decydują się co najmniej dwa podmioty. Takie rozwiązanie ma na celu maksymalizację zysków z przedsięwzięcia. Mogą go wybrać wyłącznie spółki kapitałowe. Należy zaznaczyć, że pomiędzy podmiotami występują ścisłe powiązania kapitałowo-własnościowe, ale jednocześnie zachowują swoją odrębność prawną. Podpowiadamy, jakie korzyści płyną z tego modelu współpracy!
Co to jest spółka holdingowa?
Jakie są rodzaje działalności holdingowej? Jeśli weźmiemy pod uwagę kryterium branżowo-obszarowe, możemy mówić o holdingu:
- diagonalnym – spółki-córki działają w różnych branżach,
- wertykalnym – łączy spółki-córki tak, żeby zapewniały kompleksową obsługę usług w danym sektorze lub brały udział w różnych etapach produkcji tego samego towaru,
- horyzontalnym – podmioty funkcjonują w tej samej lub podobnej branży.
Jakie są zalety i wady działalności holdingowej? Taki model współpracy sprawdza się doskonale w branżach podwyższonego ryzyka. W tym przypadku przedsiębiorcy ryzykują wyłącznie majątkiem spółki-spółki. Inwestor nie odpowiada za nieskuteczne działania pozostałych spółek, a nawet całej grupy holdingowej. Jedną z kluczowych zalet holdingu jest skonsolidowanie zarządzania, co zdecydowanie zwiększa skuteczność działania. Prosta struktura organizacyjna pozwala sprawnie wprowadzać zmiany poszczególnych elementów. Prezentowany model współpracy umożliwia wdrożenie wewnętrznej polityki sprzedażowej, cenowej, finansowej i logistycznej.
Warto jednak zauważyć, że holding nie jest pozbawiony wad. Zarząd musi sprawować większą kontrolę nad przepływem informacji między poszczególnymi podmiotami. Utrzymanie tajemnicy przedsiębiorstwa niekiedy wymyka się spod kontroli. Istnieje również ryzyko, że interesy spółek-córek nie będą uwzględniane. Nierzadko spółka dominująca nadmiernie ingeruje w działalność podległych firm.
Spółki dominujące i spółki zależne
Istotą holdingu jest wyraźny podział ról. Wyróżnić możemy spółkę dominującą (spółkę-matkę), która wyznacza kierunek rozwoju organizacji i zarządza biznesem. Ponadto monitoruje ona poczynania spółek zależnych (spółek-córek). Może ona sprawować nad nimi kontrolę poprzez oddziaływanie kapitałowe lub dobór członków organów zarządzających.
Warto podkreślić, że organizacja powinna posiadać przynajmniej 50% udziałów lub kapitału akcyjnego w spółce podległej. Z kolei spółki-córki prowadzą działalność produkcyjną lub usługową, czerpiąc z know-how spółki dominującej. Jasny podział zadań pozwala skutecznie wyznaczać i realizować cele.
W jaki sposób działają spółki holdingowe?
Zastanawiasz się, jak założyć firmę holdingową? Obecnie polski ustawodawca gwarantuje dwa rozwiązania holdingowe:
- polska spółka holdingowa (PSH),
- alternatywna spółka inwestycyjna (ASI).
ASI pozyskuje środki od wielu inwestorów, następnie inwestuje je w celu pomnożenia kapitału. Od strony prawnej stanowi ona prostą i elastyczną formę funduszy inwestycyjnych. Co ważne, ASI może ubiegać się o dotacje ze środków publicznych. Przyjmuje postać spółki kapitałowej lub osobowej w zależności od preferencji i potrzeb założycieli. Inwestor przekazuje środki do alternatywnej spółki inwestycyjnej, ponieważ twierdzi, że w ten sposób zarobi więcej niż, gdyby skorzystał z innych rozwiązań. Z kolei spółka pobiera opłaty za zarządzanie majątkiem, a także nalicza je od wypracowanego zysku.
Aby prowadzić tego typu działalność, należy założyć ASI. W przeciwnym razie narażamy się na karę pozbawienia wolności (do 5 lat) i/lub grzywnę (do 5 mln zł).
Polska Spółka Holdingowa została wprowadzona w 2022 r. Decydując się na takie rozwiązanie, możemy korzystać ze zwolnienia z opodatkowania zysków kapitałowych i dywidend. Po zmianach wprowadzonych w 2023 r. PSH zyskała na atrakcyjności, ponieważ jest ona dostępna dla szerszej grupy podatników.
Aby spółka mogłaby być uznana za spółkę holdingową, musi spełnić następujące kryteria:
- nie może wchodzić w skład podatkowej grupy kapitałowej,
- nie może korzystać ze zwolnień podatkowych,
- musi prowadzić rzeczywistą działalność gospodarczą,
- powinna posiadać przynajmniej 10% akcji lub udziałów w kapitale spółki zależnej na podstawie tytułu własności, minimum przez 1 rok,
- wspólnik nie może być zarejestrowany w raju podatkowym; kraju, w którym obowiązują przepisy dotyczące jurysdykcji niechętnej współpracy do celów podatkowych; państwie, z którym Polska nie ratyfikowała umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Holding – co warto wiedzieć?
Firma holdingowa zazwyczaj powstaje w wyniku:
- prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych,
- wyodrębnienia z istniejącej struktury nowego podmiotu,
- fuzji kapitałów nowych firm lub spółek dotychczas samodzielnych. Możemy mieć do czynienia z przyjaznym lub wrogim przejęciem. W pierwszym przypadku przedsiębiorcy pozyskują inwestora strategicznego, przy czym wszystkie strony są zadowolone z takiego rozwiązania. Niekiedy jednak dochodzi do przejęcia pakietu kontrolnego lub części majątku spółki, co pozwala na kontrolę i zarządzanie firmą. Należy zaznaczyć, że kierownictwo danej spółki nie wyraziło na to zgody.
Jak wykazać, że spółka prowadzi rzeczywistą działalność? Przede wszystkim powinna dysponować lokalem i zatrudniać wykwalifikowany personel. Oprócz tego musi posiadać rzeczowy majątek trwały i wykonywać podstawowe czynności gospodarcze przy udziale zasobów własnych.
Przykłady spółek holdingowych
W ten sposób działa grupa influencerska EKIPA HOLDING S.A., Duracell, czy Elemental HOLDING S.A. Z takiego rozwiązania skorzystały także:
- Limited Liability Company,
- Toyota,
- Samsung,
- Yango Financial Holding,
- Wschodnia Grupa Energetyczna S.A.,
- EnergiaPro Koncern Energetyczny S.A.,
- Enea S.A.,
- Grupa Energa,
- Volkswagen Group,
- Country Garden Holdings.
Jakie są najczęstsze powody zakładania spółki holdingowej? To dobry sposób na optymalizację kosztów, efektywne zarządzanie kapitałem i zasobami ludzkimi, a także dywersyfikację ryzyka. Jeśli spółka dominująca działa za pośrednictwem spółek zależnych w różnych branżach, najprawdopodobniej przetrwa kryzys gospodarczy.
Spółka holdingowa – korzyści podatkowe
Coraz więcej przedsiębiorców decyduje się na działalność holdingową. Tego typu rozwiązanie przynosi wiele korzyści. Zbycie przedsiębiorstwa nie wiąże się wówczas z dodatkowymi obciążeniami podatkowymi. Dzięki temu spółka może dystrybuować lub reinwestować środki uzyskane ze sprzedaży. Prywatna sprzedaż udziałów wymaga uiszczenia podatku, który wynosi 19% od uzyskanego dochodu. Prezentowany model współpracy ułatwia finansowanie, co wpływa pozytywnie na zdolność kredytową spółki.
Aby skorzystać ze zwolnień podatkowych, PSH powinna złożyć oświadczenie, w którym zawrze następujące informacje:
- strony umowy,
- spółka zależna,
- akcje (udziały) do zbycia,
- planowana data zawarcia umowy.
Jeśli PSH nie spełni warunków do skorzystania ze zwolnień, powinna opodatkować dochody na zasadach ogólnych. W przypadku zbycia obowiązek jest ona zobowiązana do złożenia stosownego oświadczenia przynajmniej z 5-dniowym wyprzedzeniem. Ostatnie kryterium wzbudza wiele kontrowersji. Wiele osób uznaje to rozwiązanie za daleko idące, jednocześnie podkreśla, że w tym przypadku można byłoby zastosować istniejące instrumenty, takie jak klauzula ogólna przeciwko unikaniu opodatkowania.
