Defraudacja pieniędzy, zwana również malwersacją lub sprzeniewierzeniem, jest uznawana za oszustwo gospodarcze. Od strony podmiotowej można porównać ją do kradzieży, ponieważ chodzi tutaj o przywłaszczenie sobie cudzej własności. Wspomniane przestępstwa różnią się od strony przedmiotowej. W przypadku kradzieży dochodzi do zaboru, czyli odebrania komuś czegoś. W wypadku defraudacji właściciel powierzył sprawcy środki finansowe lub inny rodzaj majątku, a ten uznał, że należą do niego. Sprawdź, co grozi za przywłaszczenie mienia!
Co to jest defraudacja pieniędzy?
Czy spotkałeś się kiedyś z pojęciem defraudacja? Co to znaczy i czym grozi? W ten sposób określamy przestępstwo, polegające na bezprawnym przywłaszczeniu sobie pieniędzy, papierów wartościowych lub innego majątku, bądź też na niewłaściwym ich wykorzystaniu, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Mogą go popełnić osoby prywatne, urzędnicy, politycy, pracownicy lub przedsiębiorcy.
Defraudacja pieniędzy publicznych
Wspomniane zjawisko polega na wykorzystywaniu swojej funkcji lub stanowiska w organach administracji publicznych. W ten sposób sprawca chce osiągnąć korzyści majątkowe. Defraudacji środków publicznych dokonują zazwyczaj kasjerzy i skarbnicy, rzadziej burmistrz, wójt, czy sekretarz. Urzędnicy mogą dopuścić się pojedynczego czynu, bądź regularnie przywłaszczać sobie niewielkie kwoty z kasy urzędu.
Defraudacja pieniędzy firmowych
Przywłaszczenie mienia zazwyczaj odbywa się w trybie publicznoskargowym, co oznacza, że wszczyna go policja lub prokuratura. Z kolei tryb publicznoskarbowy jest ścigany na wniosek osoby prywatnej. Nie chodzi tutaj tylko o zatrzymanie danej rzeczy, lecz także kategoryczne włączenie jej do majątku sprawcy. Taki czyn często popełniają księgowi, członkowie zarządu, pełnomocnicy lub menedżerowie. Niekiedy malwersacji finansowych dopuszczają się pracownicy szeregowi lub osoby zajmujące stanowiska specjalistyczne.
Eksperci przypominają, że większa liczba uprawnień i dostęp do kont bankowych sprzyja sprzeniewierzeniu majątku spółki. Sytuację ułatwia luźne podejście do audytów. Defraudacja pieniędzy firmowych grozi utratą płynności finansowej, ponadto należy liczyć się z tym, że klienci i partnerzy biznesowi przestaną nas darzyć zaufaniem. Może pociągać sprawcę do odpowiedzialności karnej.
Chociaż defraudacja pieniędzy kojarzy się przede wszystkim z kradzieżą, może też przybrać formę:
- oszustwa,
- fałszerstwa,
- cyberbezpieczeństwa,
- tworzenia listy płac niezgodnej z rzeczywistością,
- korupcji,
- nadużycia.
- zawyżania wydatków służbowych.
Możemy się z nią spotkać zarówno w korporacjach, jak i jednoosobowych działalnościach gospodarczych.
Rodzaje defraudacji
Wyróżniamy trzy rodzaje defraudacji:
- Przywłaszczenie sobie cudzego majątku, mienia lub pieniędzy,
- Korupcja – nadużywanie urzędu publicznego dla korzyści prywatnych (np. reprezentowanej firmy) lub osobistych (swoich lub rodziny). Do tej kategorii zaliczamy nepotyzm, uchylanie się od obowiązku podatkowego, faworyzowanie, łapownictwa, nieprawidłowości związane z zamówieniami publicznymi lub kontraktami. Niekiedy dochodzi do handlu wpływami politycznymi.
- Fałszywy bilans spółki – polega na wyolbrzymianiu lub zatajaniu informacji, bądź pozycji w sprawozdaniu finansowym przedsiębiorstwa. W ten sposób przedsiębiorca może zaniżyć koszty, ukryć straty lub zawyżyć przychody. Nierzadko dochodzi do fałszowania rachunków bankowych, faktur i innych dokumentów. Czasami powstają zależne spółki, do których przenosi się zasoby majątkowe wraz z informacjami o źródłach ich pozyskania. Dzięki temu nie trzeba ich wykazywać w bilansie rocznym. Defraudacja może przyczynić się do powstawania długu, a egzekwowanie należności zleca się firmie windykacyjnej.
Sprzeniewierzenie – definicja
Wspomniane przestępstwo polega na bezprawnym przywłaszczeniu sobie mienia ruchomego lub pieniędzy. Do sprzeniewierzenia majątku wspólnego zazwyczaj dochodzi przy złożeniu papierów wartościowych i wyprowadzeniu się małżonka.
Żona/mąż nie może dysponować składnikiem majątku wspólnego bez zgody małżonka. Jeśli zrobi to w tajemnicy, może zostać uznany za winnego popełnienia przywłaszczenia, a nawet kradzieży. W takiej sytuacji sprawcy grozi kara pozbawienia wolności do lat 3.
Oczywiście, można odzyskać równowartość przywłaszczonych pieniędzy lub majątku podczas postępowania o podział majątku. Małżonkowie często pozbywają się mienia, nie uzgadniając tego z drugą stroną. Należy zaznaczyć, że mogą być wtedy pociągnięci do odpowiedzialności karnej.
Malwersacja
Co to jest malwersacja? Polega na nielegalnym przywłaszczeniu sobie cudzego mienia lub dysponowanie majątku w sposób niezgodny z ustaleniami. Nierzadko dotyczy osób na stanowiskach kierowniczych, zarówno w sektorze państwowym, jak i prywatnym. Sprawca nadużywa zaufaniu właściciela, który spodziewa się, że powierzone mienie wróci do niego po określonym czasie.
Eksperci przypominają, że do malwersacji może dojść na każdym poziomie stanowisk. Nierzadko łączy się ona z korupcją. Często trudno jest przypisać odpowiedzialność konkretnej osobie, zwłaszcza jeśli przestępstwo popełniono w małej firmie.
Niekiedy podmioty dokonują malwersacji podczas składania wniosków o fundusze unijne. Aby zwiększyć szanse na uzyskanie dofinansowania, mogą podać nieprawdziwe lub niepełne informacje. Czasami dochodzi do:
- fałszowania dokumentów,
- niewłaściwego rozliczenia pozyskanych środków,
- niewykonaniu lub nienależytym wywiązaniu się z umowy.
Jaka kara za defraudację pieniędzy?
Zgodnie z Kodeksem Karnym, osoba, która przywłaszczyła sobie prawo majątkowe lub cudzą rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Jeśli sprawca przywłaszczył sobie powierzone mu mienie ruchome, grozi mu kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. W przypadku, gdy ktoś przywłaszczył znalezioną rzecz ruchomą lub przedmiot jest mniejszej wagi, sąd nałoży grzywnę lub orzeknie karę pozbawienia wolności.
Jeśli defraudacja nastąpiła na szkodę osób najbliższych, postępowanie można wszcząć na wniosek poszkodowanego. Należy zaznaczyć, że przywłaszczenie mienia jest uznawana za przestępstwo umyślne. To oznacza, że sprawca podjął działania bezpośrednio i świadomie.
Jak zapobiec defraudacji?
Aby uniknąć defraudacji pieniędzy firmowych, należy wprowadzić działania profilaktyczne. Ważną rolę odgrywa zasada przejrzystości, polegająca na przekazywaniu informacji, sformułowanych jasnym i prostym językiem. Pracodawca powinien przypisać odpowiedzialność karną konkretnym osobom. Oprócz tego należy regularnie przeprowadzać audyt zewnętrzny i wewnętrzny, który wykryje wszelkie nieprawidłowości. Dopilnuj, żeby specjalista przygotował rzetelny raport, w ten sposób dowiesz się, co należy poprawić. Rozważ wprowadzenie kodeksu etycznego, który zachęca pracowników do uczciwości, osobistej odpowiedzialności, lojalności, szacunku i samokrycytyzmu.
Jeśli podejrzewasz defraudację w swojej firmie, skorzystaj z usług biura detektywistycznego. Specjaliści przeprowadzą wywiad gospodarczy z podwykonawcami, aby ustalić, czy nie są oni w zmowie. Mogą również bacznie obserwować pracowników i wdrożyć działania operacyjne. W razie potrzeby detektywi zweryfikują kadrę managerską i kandydatów. Dodatkowo sprawdzą, czy wprowadzony system zabezpieczeń i kontroli pracowników jest skuteczny.
