Masz pomysł na biznes i chcesz założyć firmę? Aby otworzyć jednoosobową działalność gospodarczą, wystarczy dostęp do Internetu. Zanim jednak podejmiesz ostateczną decyzję, przeanalizuj wszystkie wady i zalety. Własna firma kojarzy się ze swobodą, dużymi zarobkami i elastycznymi godzinami pracy. W rzeczywistości wielu przedsiębiorców ma problem z wygospodarowaniem czasu wolnego. Dodatkowo spoczywa na nich odpowiedzialność i wiele obowiązków. Podpowiadamy, kiedy warto założyć firmę i jak się do tego przygotować!
Prowadzenie działalności gospodarczej
Zanim zdecydujesz się na prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce, przeprowadź badania rynku. W ten sposób ustalisz, czy masz szansę osiągnąć sukces. Możesz też skorzystać z usług specjalistów, którzy przygotują biznesplan. Długofalowa strategia działania składa się z kilku elementów:
- misja firmy,
- analiza rynku,
- źródła przewagi konkurencyjnej,
- cele strategiczne i metody ich realizacji,
- wskaźniki pomiarów efektywności.
Zastanawiasz się, jak założyć działalność gospodarczą? Jeśli ustaliłeś już formę prawną firmy, wybierz sposób opodatkowania i kody PKD. Pomyśl, czy potrzebujesz pomocy księgowej. Złóż wniosek do CEIDG i zgłoś się do ZUS. Sprawdź, czy musisz zarejestrować się jako podatnik VAT.
Zaświadczenie o prowadzeniu działalności gospodarczej
Urzędy skarbowe zajmują się wydawaniem zaświadczeń o prowadzonej działalności gospodarczej. Wniosek można uzyskać drogą elektroniczną. W tym celu należy przesłać go za pomocą profilu zaufanego (ePUAP). Można również zalogować się do e-Urzędu Skarbowego i dołączyć wniosek do pisma ogólnego. Istnieje również możliwość złożenia dokumentu w formie papierowej. Zastanawiasz się, jak go dostarczyć? Możesz wysłać pismo pocztą, złożyć je osobiście lub wyznaczyć pełnomocnika. Ostatnie rozwiązanie wiąże się z uiszczeniem opłaty w wysokości 17 zł. Pamiętaj, żeby własnoręcznie podpisać wniosek.
Zaświadczenie (lub postanowienie o odmowie jego wydania) otrzymasz w ciągu 7 dni. Zażalenie możesz złożyć do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej za pośrednictwem organu, który nie wydał Ci dokumentu. Masz na to 7 dni od dnia doręczenia pisma. W zażaleniu powinieneś zawrzeć następujące informacje:
- dobrze uargumentowane zarzuty przeciwko postanowieniu,
- istotę i zakres żądania.
Czy potrzebna jest zgoda na prowadzenie działalności gospodarczej w lokalu mieszkalnym? Jeśli przedsiębiorca chce zmienić sposób użytkowania mieszkania, bądź jego części, powinien złożyć pisemny wniosek do zarządu spółdzielni. Z taką sytuacją mamy do czynienia np. wtedy, gdy zamierzamy prowadzić w lokalu gabinet lekarski lub stomatologiczny.
Formy prowadzenia działalności gospodarczej
Zastanawiasz się, jaką formę prowadzenia działalności gospodarczej powinieneś wybrać? Przede wszystkim powinieneś uwzględnić następujące czynniki:
- rozmiar firmy,
- branża,
- wymogi formalne,
- kapitał na start,
- planowany zakres działań,
- oczekiwany zysk,
- ryzyko.
Formy prowadzenia działalności gospodarczej możemy podzielić na:
- jednoosobowa działalność gospodarcza,
- spółka cywilna,
- spółki kapitałowe (spółka akcyjna, prosta spółka akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością),
- spółki osobowe (spółka komandytowa, partnerska, jawna, komandytowo-akcyjna).
Zasady prowadzenia działalności gospodarczej
Przedsiębiorca powinien przestrzegać pewnych zasad, określonych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej:
- zasada uczciwej konkurencji – dotyczy równego traktowania wykonawców,
- poszanowania dobrych obyczajów i słusznych interesów innych przedsiębiorców i konsumentów,
- ochrony praw i wolności człowieka.
Państwo powinno wykazywać podstawę pro-przedsiębiorczą. To oznacza, że organy państwowe są zobowiązane kierować się zasadą zaufania w stosunku do osób prowadzących działalność gospodarczą. Powinny one założyć, że przedsiębiorca działa uczciwie, zgodnie z prawem i poszanowaniem dobrych obyczajów. Jeśli odebranie lub ograniczenie uprawnień wzbudza wątpliwości, organ jest zobowiązany podjąć decyzję na korzyść przedsiębiorcy.
Wady i zalety prowadzenia działalności gospodarczej
Zanim założysz firmę, powinieneś poznać wady prowadzenia działalności gospodarczej. Przede wszystkim nie przysługuje Ci urlop macierzyński, ani rodzicielski. Możesz jedynie korzystać ze świadczeń z tytułu urodzenia/adopcji dziecka. To oznacza, że od Ciebie zależy, czy w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego skupisz się wyłącznie na opiece nad maluszkiem, czy połączysz ją z prowadzeniem biznesu. Możesz też zawiesić działalność, pamiętaj jednak, że wtedy nie możesz podejmować żadnych działań związanych z prowadzeniem firmy. Prowadząc działalność gospodarczą, nie przysługuje Ci też płatny urlop wypoczynkowy.
Oprócz tego powinieneś zadbać o formalności i terminowe odprowadzanie podatków. Pamiętaj, że ponosisz odpowiedzialność za ewentualne błędy. Jeśli nie znasz się na księgowości, skorzystaj z usług doświadczonego biura rachunkowego. Prowadząc firmę, ponosisz ryzyko. Może się zdarzyć, że poniesione koszty znacznie przekraczają uzyskany przychód. W takiej sytuacji powinieneś rozważyć zamknięcie firmy.
Sprawdź też: Jakie są koszty prowadzenia działalności?
Jakie są zalety prowadzenia działalności gospodarczej? W ten sposób możesz stworzyć miejsce pracy nie tylko dla siebie, lecz także rodziny i znajomych. Wynagrodzenie jest praktycznie nieograniczone, zależy jedynie od sukcesu firmy i Twojego zaangażowania. Pamiętaj, że możesz odliczyć wiele kosztów związanych z prowadzeniem działalności. W ten sposób zmniejszysz obciążenie podatkowe. Sam planujesz grafik pracy, dzięki czemu łatwiej pogodzisz życie zawodowe z prywatnym. Przez pierwsze dwa lata prowadzenia działalności odprowadzasz niższe składki na ubezpieczenie społeczne. Takie rozwiązanie pozwala ograniczyć początkowe koszty prowadzenia przedsiębiorstwa.
Cele prowadzenia działalności gospodarczej
Firmy zazwyczaj dążą do maksymalizacji zysku, dlatego kładą nacisk na innowacyjność i rozwój. Ponadto przedsiębiorstwa starają się wzmocnić pozycję na rynku i zachować płynność finansową. Mogą również szukać oszczędności, np. sprawdzając ulgi podatkowe i weryfikując formę rozliczenia z fiskusem. Firmy mierzą wydajność pracowników, w razie potrzeby decydują o redukcji etatów. Aby zwiększyć przychody, starają się zwiększyć skalę i efektywność produkcji.
Przedsiębiorcy coraz częściej stawiają sobie cele społeczne, takie jak:
- dobre relacje z pracownikami i partnerami biznesowymi,
- dbałość o zrównoważony rozwój,
- dbanie o klientów,
- transparentna polityka firmy,
- walka z korupcją,
- edukacja społeczeństwa.
Ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej
Całkowite ryzyko możemy podzielić na:
- wewnętrzne (niesystematyczne, specyficzne) – dotyczy obszaru działania firmy, może być kontrolowane przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą,
- ryzyko niewypłacalności, czyli utraty płynności finansowej – przedsiębiorca ma problem z terminową spłatą zobowiązań,
- ryzyko zmiany ceny,
- ryzyko opóźnionych płatności,
- ryzyko braku płatności od kontrahentów,
- ryzyko zarządzania,
- ryzyko finansowe.
- zewnętrzne (systematyczne) – niezależne od przedsiębiorcy; może być związane z siłami przyrody, warunkami ekonomicznymi branży, sytuacją na rynku globalnym, np.
- ryzyko walutowe (kursowe) – dotyczy to przedsiębiorców, którzy współpracują z klientami i partnerami biznesowymi z innych krajów.
- ryzyko rynku – związane z prognozowaną lub aktualną dla konkretnej branży (np. zmiana cen surowców i materiałów),
- ryzyko polityczne,
- ryzyko stopy procentowej.
- ryzyko wydarzeń (np. katastrof naturalnych, konfliktów zbrojnych).
Jeśli za główne kryterium przyjmiemy decyzje rozwojowe firmy, możemy wyróżnić trzy rodzaje ryzyka:
- ryzyko firmy – wynika z błędnych decyzji dotyczących zarządzania działalnością i jej przyszłością (np. przyjęcie nierealnego wskaźnika rotacji należności w wyniku błędnych kalkulacji),
- ryzyko projektu – związane z technicznymi warunkami realizacji przedsięwzięcia,
- ryzyko właścicieli – przedsiębiorca nie interesuje się kierunkiem rozwoju działalności, ani nie wprowadza zmian.
Następny podział wyróżnia dwa rodzaje ryzyka związane z funkcjonowaniem firmy:
- ryzyko niezmienne (stałe) – związane z całym systemem gospodarczym (inflacja, poziom bezrobocia),
- ryzyko zmienne (niestałe) – wiąże się z samą firmą (brak płynności finansowej, strajki).
Dotacje na prowadzenie działalności gospodarczej
Zastanawiasz się, jak dostać dofinansowanie na rozpoczęcie działalności gospodarczej? Możesz ubiegać się o dotacje z urzędu pracy. Zazwyczaj nabór rusza w połowie stycznia lub lutym, dlatego warto śledzić informacje na stronie. Środki możesz przeznaczyć na zakup laptopa, oprogramowania, urządzenia, towary, konsultacje prawne, reklamę lub adaptację lokalu. Dotacje z PUP mają charakter bezzwrotny, pod warunkiem, że będziesz przestrzegał warunków umowy. Pieniądze otrzymasz jednym przelewem, najczęściej w ciągu kilkunastu dni od uzyskania pozytywnej decyzji.
O taką formę dofinansowania mogą ubiegać się osoby, które chcą założyć jednoosobową działalność gospodarczą. Dotacje z urzędu pracy są skierowane do bezrobotnych, opiekunów osoby niepełnosprawnej, absolwentów klubu integracji społecznej i absolwentów centrum integracji społecznej. Udzielona kwota nie może przekroczyć 6-krotnej wysokości przeciętnego wynagrodzenia. Jeśli potrzebujesz dodatkowych środków na otwarcie działalności, możesz wnioskować o dotacje unijne lub ubiegać się o kredyt firmowy.
Jak prowadzić działalność gospodarczą – o tym warto pamiętać?
Pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym ma obowiązek złożyć oświadczenie o prowadzeniu działalności gospodarczej kierownikowi jednostki. Powinien to zrobić w ciągu 30 dni od dnia założenia firmy lub zmiany jej charakteru. W przeciwnym razie musi liczyć się z karą nagany lub upomnienia.
Wszystkie formalności w CEIDG można załatwić za pomocą profilu zaufanego lub kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Aby otworzyć firmę, musisz wybrać sposób rozliczania się z fiskusem. Dopuszczalne są następujące formy opodatkowania działalności gospodarczej: zasady ogólne (stawka 18 i 32%), podatek liniowy (19%), ryczałt i karta podatkowa.
Na etapie zakładania działalności możesz podać firmowy lub osobisty rachunek bankowy. Jeśli nie masz żadnego konta, zaktualizuj dane, gdy już dopełnisz formalności. Podatnicy VAT muszą mieć rachunek firmowy, ponieważ są zobowiązani do stosowania mechanizmu split-payment. Jeśli masz jakieś wątpliwości, skorzystaj z konsultacji księgowych!
